Net zoals ik dat later met mijn neven en nichten deed, speelde mijn moeder met haar broer en zussen op het terrein van de steenfabriek in de buurt van de Oude IJssel. Mijn opa werkte er zijn hele leven. Pas net voor haar dood vertelde ze dat de figuurtjes die ze van de gele klei maakten meegebakken mochten worden met de bakstenen. En ik maar denken dat ik als beginnend keramist zo ongeveer de enige was in de familie met een grote liefde voor klei – los van de mensfiguren die mijn moeder de laatste 20 jaar maakte: haar hele huis stond er vol mee.

Mooi zijn ze beslist niet, en dat is voorzichtig uitgedrukt, daar zijn mijn broer en ik het over eens, al heb ik de twee minst lelijke toch maar meegenomen als aandenken. Mijn broer overweegt zelfs om de door haar gemaakte tuinbeelden kapot te gooien om het voorbije tijdperk van lelijkheid te markeren. Niet zo bedoeld, maar naar mijn idee is het de ultieme vorm van rouwverwerking.

En zo ging ik na haar overlijden met een grondboor en een emmer naar de voortuin van haar ouderlijk huis. Vijf kilo goudgele IJsselklei heb ik naar boven gedraaid, van een meter diep. Geel vanwege het ijzer (Oer, zo heet ook het nabijgelegen gehucht) in combinatie met kalk. Inmiddels heb ik ook Maas- en Lek-klei gedolven.

Het was een hele klus om er bruikbare klei van te maken: weken in een emmer water, steentjes eruit zeven (de badkamer zat helemaal onder de vieze bruinige spetters…), drogen op gipsplaten, tot drie keer toe plastisch kleipoeder toevoegen en opnieuw weken; en tot slot laten drogen tot de juiste dikte en alles goed doorkneden. Maar toen kon ik er koffiemokjes van draaien. Leuk voor mijn neven en nichten. Er is niets zo troostend als werken met je handen.

De as van mijn moeder gaat uiteraard in een urn die ik gemaakt heb van de klei waaruit ze ooit getrokken is.